វេទនា

ពីWiktionary

[វេត-ទៈ-នា] (សំ. បា.) (ន.) ការ​ទទួល​អារម្មណ៍, ការ​សោយ​ ឬ​ការ​រង​អារម្មណ៍, ការ​ដឹង​អារម្មណ៍​ជា​សុខ ​ឬ​ជា​ទុក្ខ... ។ ច្រើន​សំដៅ​ចំពោះ​ការ​ទទួល​អារម្មណ៍​ជា​ទុក្ខ : គួរ​ឲ្យ​មាន​វេទនា​ណាស់ ! ។ ពោល​តាម​គម្ពីរ​ពុទ្ធ​សាសនា វេទនា មាន​ ៥ ​យ៉ាង​គឺ ១-សុខ​វេទនា : ការ​ទទួល​អារម្មណ៍​ជា​សុខ; ២-ទុក្ខ​វេទនា... ជា​ទុក្ខ; ៣-ឧបេក្ខា​វេទនា... ជា​ឧបេក្ខា; ៤-សោមនស្ស​វេទនា ... ជា​សោមនស្ស; ៥-ទោមនស្ស​វេទនា... ជា​ទោមនស្ស ។ ខ្មែរ​ប្រើ​ក្លាយ​ជា កិ. ក៏​មាន, សំដៅ​សេចក្ដី​ថា “រង​ទុក្ខ, លំបាក”: វេទនា​ណាស់ !; វេទនា​អ្វី​ម្ល៉េះ​ទេ ! ។

វេទនាក្សាន្តិ (--ក្សាន) : ការ​អត់​ទ្រាំ​ទុក្ខ​វេទនា ។
វេទនា​ខន្ធវេទនាស្កន្ធ (--ខ័ន ឬ--ស្ក័ន) : ពួក​ឬ​កង​វេទនា, វេទនា​ដែល​រាប់​ជា​ខន្ធ​មួយ​ក្នុង​ខន្ធ​ទាំង​៥ ។
វេទនានុរូប (សំ. បា. < វេទនា + អនុរូប) : តាម​សម​គួរ​ដល់​វេទនា : នៅ​តាម​វេទនានុរូប ។
វេទនានុវត្តន៍ (--វ័ត; បា. < វេទនា + អនុវត្តន) : ការ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​តាម​វេទនា ។
វេទនា​ប្រាប្ត (--ប្រាប) : អ្នក​ដែល​ដល់​នូវ​ទុក្ខ​វេទនា, អ្នក​រង​សេចក្ដី​លំបាក ។
វេទនាភិភូត (< វេទនា + អភិភូត “គ្រប​សង្កត់”) : អ្នក​ដែល​ត្រូវ​ទុក្ខ​វេទនា​គ្រប​សង្កត់, អ្នក​ដែល​ឈឺ​ចាប់​ខ្លាំង ។ ល។