អ្នក
ភាសាខ្មែរ[កែប្រែ]
សព្វនាម[កែប្រែ]
ពាក្យប្រើជាជំនួសឈ្មោះបុគ្គលដែលត្រូវនិយាយទៅរកក្នុងទីចំពោះមុខ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋហៅគ្នាដោយសេចក្ដីគួរសម មិនចេញឈ្មោះបុគ្គលនោះ (ប្រើបានទាំងបុរសទាំងស្ត្រី) :
- អ្នកអញ្ជើញទៅណា ?
- អញ្ជើញអ្នកចូលអង្គុយលេងសិន !
- អ្នកស្រីសុខសប្បាយទេឬ ? ។
នាក់ ( បុ. ស. ) (ពាក្យខ្មែរបុរាណព្រេងព្រឹទ្ធសព្វថ្ងៃនេះប្រើជាអញ្ញត្រសព្ទ) ពាក្យប្រើជាជំនួសឈ្មោះបុគ្គលដែលត្រូវនិយាយទៅរកក្នុងទីចំពោះមុខ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋហៅគ្នាដោយសេចក្ដីគួរសម មិនចេញឈ្មោះបុគ្គលនោះ (ប្រើបានទាំងបុរសទាំងស្ត្រី) :
- អ្នកអញ្ជើញទៅណា ?
- អញ្ជើញអ្នកចូលអង្គុយលេងសិន !
- អ្នកស្រីសុខសប្បាយទេឬ ? ។
សាធារណជនហៅបងថ្លៃក៏ប្រើពាក្យ អ្នក ដែរ ។ ប្រើជាពាក្យនាំមុខឈ្មោះបុគ្គលក៏បាន :
- អ្នកទេព,
- អ្នកនន្ទ,
- អ្នកចន្ទ,
- អ្នកសុខ ។
ទំនៀមសាធារណជនខ្មែរក្នុងសម័យពីដើម មុនសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ, បើបុរសណាបានបួសជាភិក្ខុហើយសឹកមក ត្រូវហៅ អ្នក (អ្នកសោម, អ្នកសម); បើបានបួសជាសាមណេរហើយសឹកមកត្រូវហៅ ជី (ជីមាស, ជីមិត្រ); បើមិនបានបួសសោះទេ ត្រូវហៅ ចៅ (ចៅប្រាក់ ចៅមាស); បើនៅជំទង់ឬកំលោះហៅ អា ។ ដោយហេតុនេះ ទើបមានពាក្យចាស់ទុំខ្លះនិយាយបង្អាប់គ្នាថា បួសឲ្យតែព្រះពុទ្ធឲ្យងារ គឺបួសហើយសឹកមកគ្មានចេះអ្វី បួសយកតែងា អ្នក ឬ ជី ប៉ុណ្ណោះ ។
នាក់ ( ន. ) (ជាអញ្ញត្រសព្ទ) បុគ្គល, ជន, មនុស្ស ។ ពាក្យសម្រាប់នាំមុខសព្ទដទៃ, ប្រើបានតាមគួរដល់ការប្រកប, ដូចគ្នា
- អ្នកការ ឬ អ្នកកាន់ការ, អ្នកធ្វើការ បុគ្គលដែលធ្វើការឬដែលកាន់ការ ។
- អ្នកកីឡា បុគ្គលដែលលេងល្បែងកម្សាន្តចិត្ត ។ ព. ស. ស. ជនអ្នកលេងល្បែងមានប្រយោជន៍តាមសម័យនិយម។
- អ្នកក្រ ជនដែលក្រទ្រព្យ។
- អ្នកក្រុង ជនដែលនៅក្នុងក្រុង។
- អ្នកក្លាហាន បុគ្គលក្លាហាន។
- អ្នកខ្លាច ជនដែលខ្លាច ។
- អ្នកខ្លៅ បុគ្គលខ្លៅ ។
- អ្នកខ្លះ ជនខ្លះ។
- អ្នកគ្រួ ជនដែលចម្អិនភោជនាហារ (អារាលិក ឬ អាឡារិក)។
- អ្នកចេះ បុគ្គលមានចំណេះ។
- អ្នកចោទ បុគ្គលដែលចោទប្រកាន់ឬដែលដាក់ចំណោទ។
- អ្នកចម្ការ មនុស្សដែលធ្វើចម្ការ។
- អ្នកឆ្លើយ ជនអ្នកឆ្លើយ ។
- អ្នកជា ភុជិស្សជន។
- អ្នកជំនួញ ជនដែលធ្វើជំនួញ។
- អ្នកឈ្លប បុគ្គលដែលឈ្លប។
- អ្នកដឹង ជនដែលដឹង។
- អ្នកតូច បុគ្គលដែលតូចជាងគេ។
- អ្នកទាប បុគ្គលដែលទាបថោក។
- អ្នកទេសន៍ បព្វជិតដែលចេះទេសន៍ (ធម្មកថិក)។
- អ្នកធំ បុគ្គលជាធំ (ឥស្សរជន)។
- អ្នកបួស ជនដែលបួស (បព្វជិត)។
- អ្នកប្រាជ្ញ បុគ្គលដែលមានប្រាជ្ញាស្គាល់ខុសត្រូវ។
- អ្នកផ្សារ ជនដែលមានផ្ទះលំនៅក្នុងប្រជុំផ្សារ ឬដែលលក់ទំនិញក្នុងផ្សារ។
- អ្នកព្រៃ ជនដែលនៅក្នុងស្រុកព្រៃ។
- អ្នកភ្លេង មនុស្សដែលចេះភ្លេងឬដែលលេងភ្លេង។
- អ្នកមាន អ្នកដេលមានទ្រព្យច្រើន។
- អ្នកមុខអ្នកការ ជនដែលមានមុខមានឈ្មោះនិងជនដែលមានមុខការឬដែលជាប្រមុខក្នុងកិច្ចការ។
- អ្នករក ជនដែលរក; ជនដែលខំប្រឹងធ្វើការរកស៊ី។
- អ្នករាជការ មនុស្សដែលធ្វើរាជការ។
- អ្នករៀន ជនដែលកំពុងរៀន, សិស្សរៀន។
- អ្នកលេង ជនដែលលេងល្បែង; ជនដែលប្រព្រឹត្តតែខាងការលេង... (មានច្រើនប្រភេទ)។
- អ្នកស៊ើប ជនដែលស៊ើបការណ៍។
- អ្នកស្រុក ជនដែលនៅក្នុងស្រុក; ប្រជុំជនឬពួកជនក្នុងស្រុកនីមួយៗ ។
- អ្នកស្រែ ជនដែលធ្វើស្រែ។
- អ្នកអស់ហ្នឹង ជនអស់ហ្នឹង។
- អ្នកឧកញ៉ា (ម. ព. ឧកញ៉ា) ។ល។