ទីឃ

ពីWiktionary

--ឃៈ ដូច​គ្នា បា. ( គុ. ) (ទីឃ; ទីឃ៌) វែង, អង្វែង, ដែល​ស្ថិត​នៅ​បាន​យូរ ។ ន. ស្រៈ​មាន​សំឡេង​វែង, សម្រាប់​ប្រើ​ខាង​ភាសា​បាលី មាន៥ តួ គឺ អា, ឦ, ឩ, ឯ, ឱ; សម្រាប់​ប្រើ​ខាង​ភាសា​សំស្ក្រឹត​មាន ៩ តួ​គឺ អា, ឦ, ឩ, ឬ, ឮ, ឯ, ឰ, ឱ, ឪ; សម្រាប់​ប្រើ​ខាង​ភាសា​ខ្មែរ​មាន ១៣ តួ​គឺ អា, អី, អឺ, អូ, អួ, អើ, អឿ, អៀ, អេ, អែ, អៃ, អោ, អៅ; ស្រៈ​ទាំង​ប៉ុណ្ណោះ​ហៅ​ថា ស្រ ទីឃៈ ឬ ទីឃសរៈ ។ ព. ផ្ទ. រស្ស ឬ រស្សៈ ឬ​ក៏ រស្សសរៈ ។ ទីឃកាល (ទីឃៈ--) ន. (បា.; សំ. ទីឃ៌កាល) កាល​វែង, កាល​អង្វែង ។ ទីឃជាតិ (ទីឃៈជាត) ន. (បា.; សំ. ទីឃ៌ជាតិ) សត្វ​មាន​ដង​ខ្លួន​វែង (ពស់); ពួក​សត្វ​គោក​ក្ដី ទឹក​ក្ដី ដែល​មាន​ដង​ខ្លួន​វែង​ឥត​ជើង ជា​សត្វ​លូន​ទាំង​ប៉ុន្មាន​ហៅ​ដោយ​រួបរួម​ថា ទីឃជាតិ ដូច​គ្នា ។ ទីឃទស្សី (ទីឃៈទ័ស-សី) ន. ឬ គុ. (ទីឃទរ្សិន៑) អ្នក​ឃើញ​ហេតុ​វែង, អ្នក​ឃើញ​កាល​វែង គឺ​អ្នក​ដែល​មាន​ញាណ​ដ៏​វិសេស​អាច​ឃើញ​ហេតុ, ឃើញ​ដំណើរ​ដែល​នឹង​មាន​ក្នុង​អនាគត : ព្រះ​សម្មាសម្ពុទ្ធ​ទ្រង់​ជា​ទីឃទស្សី ។ បើ​ស្រ្តី​ជា ទីឃទស្សិនី ។ ទីឃនិកាយ (ទីឃៈ--) ន. (បា.) ឈ្មោះ​គម្ពីរ​ដើម​បង្អស់​នៃ​ព្រះ​សុត្តន្តបិដក ។ ទីឃនិទ្រា (ទីឃៈនិត-ទ្រា) ន. (សំ. ទីឃ៌និទ្រា; បា. ទីឃនិទ្ទា) ដំណើរ​ដេក​អង្វែង (ដេក​លែង​ក្រោក) គឺ​មរណៈ​ឬ​រូប​ដែល​ស្លាប់​ហើយ ។ ទីឃមទ្ធាន (ទីឃៈម័តធាន) ន. (បា. ទីឃ + អទ្ធាន) កាល​វែង, កាល​អង្វែង (ជា​វេវចនៈ​នៃ ទីឃកាល) ។ ទីឃរោគី (ទីឃៈ--) ន. ឬ​គុ. (បា.; សំ. ទីឃ៌រោគិន៑) អ្នក​មាន​រោគ​យូរ​អង្វែង គឺ​អ្នក​ដែល​មាន​ជំងឺ​ទំ​ជាប់​តត្រំតត្រើយ​មើល​មិន​ជា (ព. សា. ហៅ​ថា មនុស្ស​មាន​ជំងឺ​សង់​ផ្ទះ) ។ បើ​ស្ត្រី​ជា ទីឃរោគិនី ។ ទីឃសរ ឬ ទីឃសរៈ (ទីឃសៈរ៉ៈ ដូច​គ្នា) ន. (បា. ទីឃស្សរ, សំ. ទីឃ៌ស្វរ) ស្រៈ​មាន​សំឡេង​វែង ។ ទីឃាយុ ន. ឬ គុ. (បា.; សំ. ទីឃ៌ាយុស៑) អាយុ​វែង; ដែល​មាន​អាយុ​យឺន ។ ទីឃាវុធ (--វុត) ន. (បា.; សំ. ទីឃ៌ាយុធ < ទីឃ៌ + អាយុធ) អាវុធ​វែង​ឬ​អាវុធ​មាន​ផ្លែ​វែង (ដាវ) ។ បើ​ប្រើ​តាម​អំណាច​រូប​សព្ទ​ដែល​ប្រែ​ថា អាវុធ​វែង, ទោះ​បី​កាំភ្លើង ក៏​ហៅ​ថា ទីឃាវុធ បាន​ដែរ ។ ទីឃៈ