Jump to content

ហត្ថិលិង្គ

ពីWiktionary

ហត្ថិលិង្គ (ហ័ត-ថិលឹង ) ន. (បា. < ហត្ថី “ដំរី” + លិង្គ “ភេទ, បែប​ភាព” ;​ សំ. ហស្តិន៑ > ហស្តី + លិង្គ ) សត្វ​បក្សី​មួយ​ប្រភេទ មាឌ​ធំ​សម្បើម មាន​រូប​សណ្ឋាន​ស្រដៀង​នឹង​ដំរី មាន​ចំពុះ មាន​ក្រញាំ​ជើង​ធំ​មាំ មាន​ចំអេង​ស្លាប​ធំ​វែង អាច​ឆាប​ឆក់​សត្វ​ធំ​ៗ​ មាន​ម្រឹគ​ជាដើម យក​ធ្វើ​ជា​ចំណី​របស់​វា​បាន មាន​កំណើត​និង​លំនៅ​នា​ទ្រូង​ព្រៃ​ហិមពាន្ត វា​តែង​ហើរ​ចេញ​មក​រក​ឆាប​ឆក់​ចំណី​ឯ​ប្រទេស​ជិត​ៗ ព្រៃ​ហិមពាន្ត​មួយ​ដង​មួយ​កាល ;​ មាន​រឿង​តំណាល​ថា សត្វ​ហត្ថិលិង្គ​នេះ​ឯង​វា​បាន​ឆាប​ឆក់​ព្រះ​នាង​ទេវី​ជា​ព្រះ​អគ្គមហេសី​នៃ​ព្រះ​បាទ បរន្តបៈ វា​នាំ​យក​ព្រះ​នាង​ទៅ​ដាក់​លើ​ប្រគាប​ឈើ ព្រះ​នាង​ទេវី​ក៏​​ប្រសូត​ព្រះ​រាជ​បុត្រ​ គឺ ឧទេនកុមារ ដែល​ត​មក បាន​សោយរាជ្យ​ត​សន្តតិវង្ស​ពី​ព្រះ​វរបិតា មាន​ព្រះ​កិត្តិនាម​ថា ព្រះបាទ​ឧទេន ទ្រង់​ជ្រាប​មន្ត​វិជ្ជា​ខាង​ការ​ហៅ​ដំរី​ព្រៃ មាន​ល្បី​ក្នុង​ផ្ទៃ​រឿង​និទាន​ជាប់​មាន​ជា​ប្រពៃណី ឲ្យ​ព្រះ​មហាក្សត្រិយ៍​ពុទ្ធសាសនិក យក​ព្រះ​បរម​នាម​នោះ​មក​តាំង​ជា​ឋានន្តរ​គឺ​ងារ​នៃ​ពួក​មន្ត្រី​ដែល​មាន​មុខ​ងារ​នាទី​ជា​អ្នក​រក្សា​ដំរី​ព្រះ​រាជ​ទ្រព្យ ក្នុង​រជ្ជកាល​សម័យ​បុរាណ​ មាន​ពាក្យ​ថា ឧទេន​ៗ មាន​ ភក្ដី​ឧទេន , ជំនិត​ឧទេន , ឧទេន​ស្នេហា ជាដើម ។ ឃើញ​ថា​ ក្នុង​សម័យ​ព្រេង​នាយ​នោះ​មាន​មហា​បក្សី​ហត្ថិលិង្គ​នេះ​ពិត​មែន (ប្រើ​ជា ហត្ថីលិង្គ ឲ្យ​មាន​សំឡេង​វែង​តាម​ការ​ស្រួល​មាត់​ហៅ​ក៏​បាន ) ។​​