អាត្មា

ពីWiktionary

សំ. បា. ( ន. ) (<អាត្មន៑; អត្តា < អត្ត) ខ្លួន : រក​ស៊ី​ចិញ្ចឹម​អាត្មា; ខំ​ប្រឹង​យោង​អាត្មា; កើត​មក​ជា​មនុស្ស​នឹង​គេ​ដែរ យោង​តែ​អាត្មា​ពុំ​រួច ។ ចិត្ត : នរូ​អ្នក​ណា ទោះ​យក​អាត្មា ចូល​សាសន៍​ពុទ្ធ​រ័ត្ន ចូល​ធ្វើ​ឲ្យ​ត្រង់ ដោយ​នូវ​បន្ទាត់ ហៅ​ស្វែង​សម្បត្តិ យក​ផ្លូវ​និញ្វន (សាស្រ្តា​ច្បាប់​ក្រម ។ សេចក្ដី​អធិប្បាយ​នៃ​សុភាសិត​នេះ​ថា “បុរស​ស្ត្រី​ណា​មួយ បើ​បាន​ប្តេជ្ញា ចិត្ត ចូល​កាន់​ពុទ្ធ​សាសនា​ហើយ ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​ឲ្យ​ត្រង់​តាម​បន្ទាត់​ច្បាប់​ព្រះ​ពុទ្ធ​កុំ​ឲ្យ​ល្អៀង ទើប​ឈ្មោះ​ថា ជា​អ្នក​ស្វែង​រក​ផ្លូវ​ទៅ​កាន់​ព្រះ​និញ្វន)” ។ ពាក្យ អាត្មា នេះ​ខ្មែរ​ប្រើ​ជា បុ. ស. សម្រាប់​បព្វជិត​ពុទ្ធ​សាសនិក​និយាយ​ទៅ​រក​គ្រហស្ថ​ជា​សាធារណ​ជន, សំដៅ​សេចក្ដី​ថា “ខ្ញុំ, អាច​ក្តី” : អាត្មា​បួស​បាន ៥ វស្សា​ហើយ ។ បើ​និយាយ​ទៅ​រក​ក្សត្រិយ៍​និង​សេនាបតី​ឬ​ឥស្សរ​ជន​អ្នក​មាន​បណ្តា​ស័ក្ដិ​ខ្ពស់ ត្រូវ​ប្រើ​ពាក្យ​ថា “អាត្មា​ភាព” អាត្មា​ភាព​សូម​ថ្វាយ​ព្រះ​ពរ...; អាត្មា​ភាព​សូម​ចម្រើន​ពរ... ។ ប្រើ​ពាក្យ​ទេសនា​ក្នុង​កណ្តាល​ប្រជុំ​ពួក​ពុទ្ធ​បរិស័ទ​ក៏​បាន : អាត្មា​ភាព​សូម​ស្រង់​យក​សេចក្ដី​ពី​ក្នុង​គម្ពីរ​បាលី​ផ្សេង​ៗ មក​សម្តែង​ឲ្យ​ឃើញ​ច្បាស់... ។ សម្រាប់​សាធារណ​ជន​ទាំង​បព្វជិត​ទាំង​គ្រហស្ថ : អាត្មា​យើង ខ្លួន​យើង ។ អាត្មា​អញ ខ្លួន​អញ ។ អាត្មា​ឯង ខ្លួន​ឯង ។ ចិញ្ចឹម​អាត្មា ចិញ្ចឹម​ខ្លួន ។ល។ (ម. ព. អត្ត និង អាត្ម ផង) ។