ឱ្យ

ពីWiktionary

( កិ. ) ជា​អញ្ញត្រ​សព្ទ ដោយ​អនុវត្ត​តាម​ការ​ពិភាក្សា​ហើយ​សម្រេច​នៃ​គណៈ​កម្ម​ការ​រៀប​រៀង​វចនានុក្រម​ខ្មែរ​គ្រា​ដំបូង​បំផុត​ក្នុង​កាល ព. ស. ២៤៥៩ គ. ស. ១៩១៥ ថា​ត្រូវ​ប្រើ​ជា​ ឱ្យ យ៉ាង​នេះ មិន​យល់​ព្រម​ឲ្យ​ប្រើ​ជា ឱយ ឬ អោយ ឡើយ; មើល​ក្នុង និទាន Introduction ផង) ធ្វើ​អំណោយ គឺ​លះ​អ្វី​ៗ​ដល់​អ្នក​ដទៃ : ឲ្យ​ប្រាក់, ឲ្យ​ស្បៀង, ឲ្យ​ទ្រព្យ​របស់, ឲ្យ​គ្រឿង​ស្លៀក​ពាក់ ។ ប្រើ, បង្គាប់, ញ៉ាំង : ឲ្យ​ធ្វើ, ឲ្យ​រៀន, ឲ្យ​ទៅ, ឲ្យ​មក ។ ឲ្យ​កាន់​ការ ឲ្យ​ទទួល​កាន់​មុខ​ការ ។ ឲ្យ​ការណ៍ ប្រាប់​ដំណើរ​ការណ៍, ប្រាប់​រឿង​ហេតុ : សាក្សី​ឆ្លើយ​ឲ្យ​ការណ៍​តាម​ពិត ។ ឲ្យ​ជើង ហុច​ជើង​ម្ខាង​ឲ្យ​ចាប់ : អ្នក​ចំបាប់​ឲ្យ​ជើង​គ្នា​ម្តង​ម្នាក់ ។ លើក​ជើង​ហុច​បញ្ជោះ​ឬ​បញ្ឈឺ​ចិត្ត​ចំពោះ​មុខ​ដោយ​សេចក្ដី​ព្រហើន​មើល​ងាយ : វា​ហ៊ាន​ឲ្យ​ជើង​ខ្ញុំ ។ ឲ្យ​ដៃ បើក​ដៃ​ឲ្យ​ហ៊ាន​ធ្វើ ។ ហុច​ដៃ​បញ្ជោះ​ឬ​បញ្ឈឺ​ចិត្ត​ដោយ​សេចក្ដី​មើល​ងាយ ឬ​ក៏​ហុច​ដៃ​ចំអក​ឡក​ឲ្យ​គ្នា : វា​ហ៊ាន​ឲ្យ​ដៃ​ខ្ញុំ; អ្នក​ច្រៀង​ត​ឲ្យ​ដៃ​គ្នា (និយាយ​ថា ហុច​ដៃ​ឲ្យ​គ្នា ក៏​បាន) ។ ឲ្យ​ដំណឹង ប្រាប់​ដំណឹង ។ ឲ្យ​តម្រួយ ប្រាប់​តម្រួយ ។ ឲ្យ​ន័យ ពន្យល់ ។ ឲ្យ​នាម ឬ ឈ្មោះ សន្មត​នាម ឬ តាំង​ឈ្មោះ ។ ឲ្យ​ឧបាយ ប្រាប់​ឧបាយ ។ ឲ្យ​អំណាច​ បើក​អំណាច, ប្រគល់​អំណាច ។ល។ (ម. ព. ឧក និង ឪ ទៀត​ផង) ។ ព. កា. បញ្ជាក់ អញ្ញត្រ​សព្ទ ថា: អញ, អ្នក, នេះ, នោះ, ឲ្យ, ហោង កុំ​ឲ្យ​សរសេរ​តាម​សូរ​ថា អាញ់, នាក់, និះ, នុះ, ឱយ, អ្ហង ថា : រី​ពាក្យ​អញ​អ្នក នេះ​នោះ​បញ្ជាក់ ដល់​ឲ្យ​និង​ហោង ពោល​ជា​ពាក្យ​កាព្យ ឲ្យ​ងាយ​ចាំ​ចង សរសេរ​ម្តង​ៗ កុំ​ភ្លាត់​តាម​សូរ ។ ប៉ុណ្ណេះ​ជា​អាទិ៍ ប្រើ​កុំ​ឲ្យ​ឃ្លាត យក​ផ្សេង​ជា​ថ្នូរ អញ្ញត្រ​សព្ទ មិន​ត្រូវ​ផ្លាស់​ប្តូរ ​ទោះ​បី​មាន​សូរ ឮ​ផ្សេង​ក៏​ដោយ ។