ទោចម្កុដ

ពីWiktionary

​ភិនភាគ​៖ ទោច​ម្កុដ​មាន​លក្ខណៈ​ងាយស្រួល​ក្នុងការ​កត់សម្គាល់ថា​ជា​ទោច​ញី ឬ​ទោច​ឈ្មោល​ដោយ​ធ្វើការ​សម្គាល់​ទោច​ញី​មាន​ពណ៌​ស និង​មា​នក​តឹ​ប​ក្បាល និង​ទ្រូង​មាន​ពណ៌​ខ្មៅ រីឯ​ឈ្មោល​មាន​ពណ៌​ខ្មៅ នៅពេល​វា​មាន​អាយុ​៣-៤​ឆ្នាំ លើកលែងតែ​ដៃ ជើង និង​រោម​ជុំវិញ ប្រដាប់បន្តពូជ​មាន​ពណ៌​ស​។ ផ្ទៃមុខ​ទោច​ញី និង​ឈ្មោល​មាន​ពណ៌​ខ្មៅ និង​មាន​រោម​ពណ៌​ស ដុះ​ព័ទ្ធជុំវិញ​មុខ​រហូតដល់​ត្រចៀក​ដូចគ្នា​។ ចំណែកឯ​កូន ទើប​កើតមាន​ពណ៌​ប្រ​ផះ​ស្រាល​។ នៅពេល​វា​អាយុ​៣-៤​ខែ មាន​ដុះ​ចេញ​នូវ​ដុំ​ខ្មៅ​ពីរ​ដុំ​ដែល​នៅលើ​ក្បាល​រាង​ដូច​ម្កុដ និង​ដុំ​មួយទៀត​នៅលើ​ទ្រូង​។ ទោច​ញី​ប្រែ​ពណ៌​នៅពេល​មាន​អាយុ​បាន ២ ឬ ៣​ឆ្នាំ ហើយ​ក្រោយមក​ប្រែ​ពណ៌​ទៅជា​ត្នោត​ភ្លឺ​វិញ​នៅពេល​វា​ពេញវ័យ​ដោយមាន​ដុំ​ខ្មៅ​រាង​ត្រីកោណ​លើ​ទ្រូង និង​ម្កុដ​ពណ៌​ខ្មៅ​លើ​ក្បាល​។ ទោច​ម្កុដ​មាន​ដៃ​វែងៗ និង​គ្មាន​កន្ទុយ​ទេ​។​

​ជីវសាស្ត្រ​៖ ទោច​ម្កុដ​ត្រូវបាន​គេ​ប្រទេះ​ឃើញ​នៅ​ព្រៃស្រោង និង​ព្រៃ​ពាក់កណ្តាល​ស្រោង​។ ជាធម្មតា​វា​រស់នៅ​ជា​ក្រុម​តូចៗ​ពី ២-៥​ក្បាល​រួមមាន​មេ បា និង កូន​។ ពួកវា​ចំណាយពេល​ជាច្រើន​ម៉ោង​នៅលើ​ដើមឈើ​ខ្ពស់ៗ ហើយ​ជារឿយៗ​វា​តែងតែ​ហក់លោត​ពី​មែកឈើ​មួយ​ទៅ​មែកឈើ​មួយ​នៅពេល​ព្រឹក​។ អាហារ​របស់​វា​រួមមាន ផ្លែឈើ គ្រប់​ប្រភេទ​ស្លឹកឈើ ផ្កា និង​សត្វល្អិត​។ ទោច​ញី​បង្កើតកូន​ម្តង​បានតែ​មួយគត់​បន្ទាប់ពី​ពពោះ​រយៈពេល ២១០​ថ្ងៃ​។ ចន្លោះ​កូន​ពីមួយ​ទៅមួយ​គឺ​២-៣​ឆ្នាំ​។ ទោច​ម្កុដ​ញី និង​ឈ្មោល​ចូលចិត្ត​បន្លឺសម្លេង​ស្ទើរ​ព្រមៗ​គ្នា​នៃ​ក្រុម​នីមួយៗ​របស់​វា​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​ដែន​ព្រៃ​រៀងៗ​ខ្លួន​។ ការ​បន្លឺសម្លេង​អាចមាន​ចន្លោះ​ពី​ម៉ោង​៩-១១​ព្រឹក និង​រយៈ​ចំងាយ​លឺ​ពី​១-២ គ​.​ម​។

​រប៉ាយ​រស់នៅ​៖ ទោច​ម្កុដ​មាន​វត្ត​មាននៅ​ភាគ​ខាងជើង និង​និរតី​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា (​ខាងលិច​ទន្លេមេគង្គ​) នៅ​ភាគ​ខាងកើត​ប្រទេស​ថៃ និង​ខាងត្បូង​ឈៀង​ខាងលិច​ប្រទេស​ឡាវ​។

​ស្ថានភាព​អភិរក្ស​៖ វា​ជា​ប្រភេទ​សត្វ​មាន​ដោយ​កម្រ​។ ប្រភេទ​នេះ​ត្រូវបាន​ចុះ​ក្នុង​បញ្ជី​ក្រហម IUCN (VU) ជា​ប្រភេទ​ងាយ​រងគ្រោះ​ថ្នាក់លើ​ពិភពលោក និង​ត្រូវបាន​ចាត់ថ្នាក់​ក្នុង ឧបសម្ព័ន្ធ ១ នៃ​អនុសញ្ញា CITES​។ ប្រភេទ​នេះ​កំពុង​រងគ្រោះ​ដោយ​ការ​បរបាញ់ ទាក់​ចាប់ ការបាត់បង់​ទីជម្រក និង​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​