Jump to content

មាន

ពីWiktionary

( កិ. ) បាន, កប, ប្រកប​ដោយ, កើត, បរិបូរ​ដោយ, គង់​នៅ, ឋិត​នៅ... ។ ព. ផ្ទ. គ្មាន, ឥត ។ មាន​កម្ម មាន​អំពើ​ដែល​ធ្វើ​ទុក​មក​ពី​នាយ; ច្រើន​សំដៅ​សេចក្ដី​ចំពោះ​អំពើ​អាក្រក់ : មនុស្ស​មាន​កម្ម ។ មាន​កូន បាន​កូន (ព. ផ្ទ. គ្មាន​កូន, ឥត​កូន) ។ មាន​កំណើត ដែល​ធ្វើ​អ្វី​ៗ​ចេះ​តែ​កប​កើត​ប្រយោជន៍, មាន​សំណាង : មនុស្ស​មាន​កំណើត (ព. ផ្ទ. ឥត​កំណើត) ។ មាន​ខ្មាស បរិបូរ​ដោយ​សេចក្ដី​ខ្មាស : មនុស្ស​មាន​ខ្មាស (ព. ផ្ទ. គ្មាន​ខ្មាស, ឥត​ខ្មាស) ។ មាន​ខ្លួន មាន​រូប​នៅ​ជា​អាង (ព. ផ្ទ. បាត់​ខ្លួន) ។ មាន​គុណ ដែល​ប្រកប​ដោយ​គុណ ។ មាន​គូ​ស្រករ, មាន​គូ​គ្រង​ស្រករ​គ្នា, ឬ មាន​គ្រួសារ, មាន​ផ្ទះ, មាន​ផ្ទះ​សំបែង មាន​ប្ដី​ប្រពន្ធ ។ មាន​គំនិត ដែល​មាន​ការ​គិត​ច្រើន, មាន​មារយាទ (ព. ផ្ទ. ឥត​គំនិត) ។ មាន​ចិត្ត ឬ មាន​ចិត្ត​មាន​ថ្លើម ដែល​បរិបូរ​ដោយ​សេចក្ដី​ប្រឹងប្រែង មិន​ច្រអូស, មិន​ទម្រន់, មិន​មើល​បំណាំ (ព. ផ្ទ. ឥត​ចិត្ត ឬ ឥត​ចិត្ត​ឥត​ថ្លើម គឺ​ខ្ជិល, ច្រអូស, ទម្រន់, មើល​បំណាំ) ។ មាន​ចំណេះ បរិបូរ​ដោយ​ការ​ចេះ​ដឹង, មាន​វិជ្ជា : មនុស្ស​មាន​ចំណេះ (ព. ផ្ទ. ឥត​ចំណេះ, ល្ងង់ ។ មាន​ច្បាប់ ដែល​កាន់​ត្រឹមត្រូវ​តាម​ច្បាប់, ដែល​ប្រកាន់​តែ​តាម​ច្បាប់​ឬ​ដែល​មាន​សុភាព​រាបសា ចេះ​គួរ​ចេះ​សម​មិន​ឆ្គង : មនុស្ស​មាន​ច្បាប់ (ព. ផ្ទ. ឥត​ច្បាប់, ប្រហើន) ។ មាន​ជីវិត គង់​ជីវិត​នៅ, រស់​នៅ (ព. ផ្ទ. អស់​ជីវិត, ស្លាប់) ។ មាន​ជោគ មាន​ស្រី​សួស្ដី (ម. ព. ជោគ ទៀត​ផង) ។ មាន​ឈ្មោះ ឬ មាន​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ ដែល​លេច​ឮ​ល្បី​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ល្អ ។ មាន​ដំណើរ មាន​រឿង, កើត​ក្ដី ។ មាន​តម្រិះ ដែល​ចេះ​ត្រិះរិះ​ត្រូវ; និយាយ​ឲ្យ​ពេញ​ថា មាន​តម្រិះ​ត្រូវ, មាន​តម្រិះ​ល្អ (ព. ផ្ទ. គ្មាន​តម្រិះ, ឥត​តម្រិះ គឺ​មាន​តែ​ខាង​ការ​ត្រិះរិះ​ខុស, ត្រិះរិះ​អាក្រក់) ។ មាន​ត្រកូល ឬ មាន​ផៅ, មាន​ពូជ, មាន​អម្បូរ ដែល​កើត​ក្នុង​ត្រកូល​ខ្ពស់​ឬ​ត្រកូល​មាន​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ (ព. ផ្ទ. ឥត​ត្រកូល, ឥត​ពូជ, ឥត​អម្បូរ គឺ​ដែល​កើត​ក្នុង​ត្រកូល​ថោក​ថយ...) ។ មាន​ទុក្ខ កើត​ទុក្ខ ។ មាន​ទ្រព្យ ឬ មាន​សម្បត្តិ ដែល​បរិបូរ​ដោយ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ (ព. ផ្ទ. ខ្សត់​ទ្រព្យ, ក្រីក្រ, ទ័ល, ទ័ល​ក្រ ។ មាន​ធម៌ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ឬ​ប្រកាន់​សុចរិត​ឬ​ដែល​មាន​ចិត្ត​ប្រកប​ដោយ​មេត្តា ករុណា; និយាយ​ថា មាន​ធម៌​សប្បុរស ក៏​បាន (ព. ផ្ទ. ឥត​ធម៌ ឬ គ្មាន​ធម៌​សប្បុរស) ។ មាន​នៅ កំពុង​តែ​មាន, ដែល​ឋិត​នៅ ។ មាន​បុណ្យ មាន​ភ័ព្វ, មាន​សំណាង​ខ្ពស់, មាន​យស​ស័ក្តិ... (ព. ផ្ទ. ឥត​បុណ្យ ។ ម. ព. បុណ្យ ទៀត​ផង) ។ មាន​ពុត ដែល​មាន​ចិត្ត​របិញរបុញ (ព. ផ្ទ. ស្លូត​ត្រង់) ។ មាន​ព្រលឹង (ព. គ.) មាន​សាច់, ធាត់ (ព. ផ្ទ. មិន​សូវ​មាន​ព្រលឹង គឺ​ស្គម) ។ មាន​ព្រេង ឬ​មាន​សំណាង មាន​អំពើ​កសាង​មក​ពី​ព្រេង​នាយ (ព. ផ្ទ. ឥត​ព្រេង ឬ ឥត​សំណាង) ។ មាន​ព្រះ​អង្គ (រ. ស. ឬ ស. ស.) ធាត់ (ព. ផ្ទ. ពុំសូវ​មាន​ព្រះ​អង្គ គឺ​ស្គម) ។ មាន​ភ័ព្វ មាន​សំណាង​គួរ​ដល់​សេចក្ដី​សុខ-ចម្រើន, គួរ​ឲ្យ​អ្នក​ធំ​សង្គ្រោះ​បាន : មនុស្ស​មាន​ភ័ព្វ (ព. ផ្ទ. ឥត​ភ័ព្វ, អភ័ព្វ) ។ មាន​មារយាទ ដែល​មាន​មារយាទ​ល្អ, ដែល​មាន​ឫកពា​នឹងធឹង, ស្លូតបូត : ក្មេង​មាន​មារយាទ គឺ​ក្មេង​ដែល​នឹង​ធឹង, មាន​សណ្ដាប់ធ្នាប់, មាន​របប (ព. ផ្ទ. ឥត​មារយាទ, ឥត​របប, រពឹស) ។ មាន​មុខ ឬ មាន​មុខ​មាត់, មាន​មុខ​មាន​ឈ្មោះ ដែល​អាច​ចេញ​មុខ​ក្នុង​ទី​ប្រជុំ​បាន, ដែល​មាន​អ្នក​ធំ​អ្នក​តូច​រាប់អាន​ច្រើន ។ល។ អ្នក​មាន អ្នក​បរិបូរ​ដោយ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ (ព. ផ្ទ. អ្នក​ក្រ) ។ល។ Mean