Jump to content

រឿង

ពីWiktionary

( ន. ) និទាន, សេចក្ដី​តំណាល; ដំណើរ; សេចក្ដី; ហេតុ, ការណ៍, ដើម​ហេតុ; ទង​គន្លង; អធិករណ៍ ។ល។ : តំណាល​រឿង; ថ្លែង​រឿង, និយាយ​រឿង;... ។ ចាប់​រឿង ចាប់​ហេតុ, ប្រកាន់​ដំណើរ ។ តែង​រឿង តែង​និទាន​ចេញ​ពី​គំនិត​ឯង ។ បង្ក​រឿង បង្ក​ហេតុ ។ មាន​រឿង មាន​ហេតុ; មាន​អធិករណ៍ ។ រក​រឿង បង្ក​ហេតុ, បង្ក​ជម្លោះ ។ អស់​រឿង អស់​ដំណើរ, អស់​អាថ៌​កំបាំង, អស់​យ៉ាង : លេង​ឲ្យ​អស់​រឿង​ ។ល។ រឿង​តំណាល រឿង​ដែល​គេ​តំណាល​ប្រាប់ ។ រឿង​និទាន​ រឿង​ពិត​ដែល​មាន​ក្នុង​គម្ពីរ​ដីកា, ក្នុង​ប្រវត្តិ​សាស្រ្ត ។ រឿង​បុរាណ​ រឿង​ពី​យូរ​អង្វែង​មក​ហើយ ។ រឿង​ប្រដិដ្ឋ ឬ រឿង​ប្រតិដ្ឋ (--ដិត) រឿង​និទាន ដែល​គេ​លើក​ផ្សំ គឺ​រឿង​ដែល​គេ​តែង​ឡើង​ខ្លួន​ឯង (ហៅ​ថា រឿង​លើក ឬ រឿង​ល្បើក ក៏​បាន) ។ រឿង​ព្រេង រឿង​ដែល​ចាស់​ៗ​ពី​ព្រេង​នាយ​តំណាល​ត​ៗ គ្នា​មក ។ រឿង​ហេតុ ហេតុ​ដែល​កើត​ឡើង​ជា​រឿង ។ល។

( គុ. ) ដែល​រុងរឿង; ភ្លឺ; ភ្លឺ​ត្រចះ, បំព្រង, ស្រទន់ : ឡើង​សម្បុរ​រឿង, ភ្លឺ​រឿង (ច្រើន​សំដៅ​សេចក្ដី​ថា “ភ្លឺ​បំព្រង, ភ្លឺ​ស្រទន់”) ។ រឿង​តេជ ឬ​--តេជះ (--ដេច ឬ--ដេជៈ) តេជះ​រុងរឿង ឬ​ដែល​មាន​តេជះ​រុងរឿង ។ រឿង​រង្សី រស្មី​រុងរឿង, រស្មី​ភ្លឺ​ត្រចះ ។ រឿង​រះ រះ​ភ្លឺ​ត្រចះ ។ រឿង​ស្រី សិរី​ដ៏​រុងរឿង​ឬ​ដែល​មាន​សិរី​រុងរឿង ។ រឿង​ឫទ្ធិ ឫទ្ធិ​រុងរឿង​ឬ​ដែល​មាន​ឫ​ទ្ធិ​រុងរឿង (ពាក្យ​ទាំង​នេះ​ច្រើន​តែ​ប្រើ​ក្នុង​កាព្យ) : ព្រះ​ចន្រ្ទ​រឿង​រះ ពន្លឺ​ត្រចះ ចាំង​ត្រូវ​ក្បឿង​ព័ណ៌ ប្រាសាទ​ស្អាង​ស្អាត ព្រោង​ព្រាត​បវរ គួរ​មាន​អំណរ ចង់​គយ​គន់​មើល ។ល។