Jump to content

ឧតុ

ពីWiktionary

អ៊ុ-តុ បា.; សំ. ( ន. ) (ឫតុ) រដូវ ។ ឧតុកាល កាល​រដូវ​គឺ​កាល​ដែល​គួរ​តាម​រដូវ: ធ្វើ​បុណ្យ​ឲ្យ​ទាន​តាម​ឧតុ​កាល (ប្រើ​ជា ឧតុ​សម័យ ក៏​បាន) ។ ឧតុនិយម ឬ --និយាម ដំណើរ​កំណត់​រដូវ; រដូវ​មួយ​ៗ​ដែល​មាន​កាល​កំណត់​ផ្សេង​ពី​គ្នា; កាល​អនុលោម​តាម​រដូវ : ស្លៀក​ពាក់​តាម​ឧតុនិយម ។ ឈ្មោះ​ក្រុម​រាជការ​មាន​ភារ​កិច្ច​ខាង​ការ​ពិនិត្យ​នូវ​បាតុភូត ដែល​កើត​មាន​តាម​រដូវ​ឰដ៏​បរិយាកាស​ដូច​ជា ផ្គរ, ភ្លៀង, រន្ទះ, ខ្យល់​ព្យុះ, អ័ព្ទ​ជាដើម : ក្រុម​ឧតុនិយម ។ ឧតុនី ឬ ឧតុមតី (សំ. ឫតុមតី) ស្ត្រី​មាន​រដូវ ។ ឧតុ​បរិណាម (--ប៉ៈរ៉ិ--) ដំណើរ​ផ្លាស់​រដូវ ឬ ប្រែប្រួល​រដូវ : ជំងឺ​ឧតុ​បរិណាម ជំងឺ​ដែល​កើត​ព្រោះ​ដំណើរ​ផ្លាស់​រដូវ (ហៅ ឧតុ​បរិណាមជាពាធ (--ប៉ៈរ៉ិណាម៉ៈ--) ក៏​បាន; បា. < ឧតុបរិណាមជ + អាពាធ) ។ ឧតុ​បរិយោសាន ចុង​រដូវ ។ ឧតុ​មុខ ដើម​រដូវ ។ ឧតុ​រាជ ស្តេច​រដូវ​គឺ​វសន្ត​រដូវ (រដូវ​ឈើ​ជម្រុះ​ស្លឹក​ហើយ​បញ្ចេញ​ត្រួយ​បញ្ចេញ​ផ្កា ។ ម. ព. វសន្ត​រដូវ ផង) ។ ឧតុ​វិបរិត ឬ--វិបល្លាស ដំណើរ​ផ្លាស់​ប្រែ​អាកាស​ធាតុ​ក្នុង​រដូវ​នីមួយ (ដូច​ជា​រដូវ​ក្ដៅ​ប្រែ​ទៅ​ជា​ត្រជាក់​ជាដើម) ។ ឧតុ​សន្ធិ តំណរ​ដូវ ។ ឧតុ​សន្និបាត សម័យ​ដែល​រដូវ​មួយ​ទល់​គ្នា​នឹង​រដូវ​មួយ ។ ឧតុ​សមុដ្ឋាន សមុដ្ឋាន​នៃ​រដូវ (មាន​ក្ដៅ, រងា​ជាដើម) : ប្រើ​ថ្នាំ​រម្ងាប់​រោគ​តាម​ឧតុ​សមុដ្ឋាន ។ល។ (ម. ព. ឫតុ និង រដូវ ផង) ។