Jump to content

គ្រាស

ពីWiktionary

( កិ. វិ. ) ដែល​មាន​ដំណើរ​រាយ​បន្ត​គ្នា, ដែល​ដើរ​ច្រវាត់​បន្ត​គ្នា : ដើរ​គ្រាស​គ្នា ។

សំ.; បា. ( ន. ) (គ្រាស, គ្រាហ = គ្រាះ; បា. គាហ “ដំណើរ​ចាប់, កិរិយា​ចាប់, កាន់”) ដំណើរ​ដែល​រាហូ​ចាប់ ឬ បាំង​ពន្លឺ​ព្រះ​អាទិត្យ, ព្រះ​ចន្ទ្រ (ពួក​អ្នក​ប្រាជ្ញ​ក្នុង​ប្រទេស​ខ្លះ​យល់​ថា ស្រមោល​ផែន​ដី​បាំង​ពន្លឺ​ព្រះ​អាទិត្យ, ព្រះ​ចន្ទ្រ) : ថ្ងៃ​មាន​គ្រាស ឬ ថ្ងៃ​មាន​គ្រាះ ។ ច្រើន​និយាយ​ថា ចន្ទ្រ​គ្រាស ឬ ចន្ទ្រ​គ្រាះ, សូរ្យ​គ្រាស ឬ សូរ្យ​គ្រាះ (ម. ព. ទាំង ២ នោះ) ។ មនុស្ស​គ្រាស​កន្លង ឬ គ្រាះ​កន្លង គឺ​មនុស្ស​ដែល​ល្មេញល្មើ​ពី​កំណើត ដោយ​ហេតុ​កាល​ដែល​មនុស្ស​នោះ នៅ​ក្នុង​ផ្ទៃ​ម្ដាយ ហើយ​ជួន​ក្នុង​ឆ្នាំ​នោះ មាន​គ្រាស​នៅ​ថ្ងៃ​ណា​មួយ ឬ​ក៏ កាល​ដែល​មនុស្ស​នោះ​សម្រាល​មក​ជួន​លើ​ថ្ងៃ​មាន​គ្រាស, អ្នក​ទាំង​ពួង​ច្រើន​យល់​ថា ល្មេញល្មើ​ព្រោះ​គ្រាស​កន្លង; បើ​មនុស្ស​ដែល​កាល​នៅ​ក្នុង​ផ្ទៃ ឬ​កាល​សម្រាល​មិន​ប្រទះ​លើ​គ្រាស​ដូច្នោះ​ទេ, ទោះ​បី ល្មេញល្មើ​ពី​កំណើត​ដូច្នោះ​ក្ដី, អ្នក​ទាំងពួង​ហៅ​មនុស្ស​នោះ​ថា មនុស្ស​ល្មេញល្មើ ។ ទំនៀម​ខ្មែរ​ពី​បុរាណ សឹង​មាន​ជាប់​មក​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ ខ្លះ​ថា ស្ត្រី​ដែល​មាន​ផ្ទៃ​ពោះ​កាល​បើ​ប្រទះ​លើ​ថ្ងៃ​មាន​គ្រាស ត្រូវ​ឲ្យ​យក​អក​កំបោរ​មក​ដក់​នឹង​ថ្នក់ ជា​ដំណើរ​អប​ទេស​ថា ឲ្យ​គ្រាស​កន្លង​អក​កំបោរ​ចុះ កុំ​ឲ្យ​កន្លង​កូន​ក្នុង​ឧទ្ទរ; បើ​មាន​គ្រឿង​ផ្ទះ​ថ្មី ដែល​នៅ​មិន​ទាន់​បាន​សង់ ឬ​ដែល​កំពុង​សង់​នៅ​មិន​ទាន់​ហើយ, កាល​បើ​មាន​គ្រាស, ត្រូវ​ឲ្យ​យក​ស្បូវ​ភ្លាំង​មក​ចង​នឹង​បង្គោល ឬ ដាក់​លើ​គ្រឿង​ផ្ទះ ឬ ក៏​ចង​នឹង​មេ​ដំបូល​ផ្ទះ​ថ្មី​នោះ កុំ​ឲ្យ​គ្រាស​កន្លង​ ដោយ​យល់​តាម​រឿង​រ៉ាវ​ពី​ព្រេង​នាយ​ថា រាហូ​អសុរិន្ទ ខ្លាច​ស្បូវ​ភ្លាំង​ណាស់ (ម. ព. រាហូ, រាហូ​អសុរិន្ទ ផង) ។ គ្រាះ