ទទាទ្រូងលឿង
ទទាទ្រូងលឿង Orange-Necked Partridge (Arborophila davidi) ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរ ទទាទ្រូងលឿង ឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេស Orange-Necked Partridge (Arborophila davidi)
សត្វទទាទ្រូងលឿងគឺជាសត្វសំខាន់នៃខែត្រមណ្ឌលគិរី ដោយគ្មានផ្នែកណាផ្សេងនៃប្រទេសកម្ពុជាអាចរកឃើញសត្វមួយនេះទេ ។ សត្វនេះសណ្ឋានប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងមាន់ព្រៃដែរ ហើយការរកស៊ីរបស់វាក៏ដូចគ្នាដែរ ។ វារកស៊ីសត្វល្អិតនៅលើដីដូចជាស្រមោច កណ្ដៀរ ។ល។ តែវាដេកលើដើមឈើដូចមាន់ដែរ ។ សត្វនេះត្រូវបានក្រុមស្រាវជ្រាវរកឃើញនៅមណ្ឌលគិរីក្នុងស្រុកកែវសីមាកាលពីឆ្នាំ២០០២ ហើយក៏បាត់ដំណឹងសូន្យដោយសារការប្រែប្រួលលើទីជម្រកនិងការរំខានពីមនុស្ស ។ រហូតមកដល់ខែមករា ឆ្នាំ២០១២ ទើបបានក្រុមស្រាវជ្រាវនៃ មជ្ឈមណ្ឌល សំ វាសនា ដើម្បីការអភិរក្សសត្វព្រៃ កំណត់ទីតាំងសារជាថ្មីនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រដដែលនេះ ហើយមានមនុស្សដែលមានសំណាងបានឃើញវាមិនច្រើនជាង ១០ នាក់ទេ (ក្នុងនោះគ្មានរូបខ្ញុំទេ )។ មូលហេតុដែលបណ្ដាលឲ្យខ្ញុំដាក់ប្រកាសនេះ គឺព្រោះចង់ឲ្យជនរួមជាតិយើងបានយល់ដឹងពីសម្បត្តិធម្មជាតិខ្មែរ និងរួមគ្នាការពារការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដែលវាបង្កការប៉ះពាល់ខ្លាំងទាំងទៅលើជម្រកសត្វព្រៃ និងការកើនឡើងកម្ដៅផែនដីដែលបង្កដោយកាបោនឌីអុកស៊ីត ។ រួមគ្នាការពារសម្បត្តិធម្មជាតិយើងដោយប្រឆាំងលើការជួញដូរព្រៃឈើ និងការជួញដូរសត្វព្រៃ ។ ប្រសិនជាអ្នកមិនទិញ អ្នកកាប់និងបរបាញ់ក៏នឹងផុតរលត់ដែរ ។ សាច់ព្រៃវាមិនឆ្ងាញ់អីជាងសាច់គោ មាន់ ទាក្នុងស្រុកយើងទេ ។ តទៅនេះជាការអធិប្បាយខ្លះនៃការធ្វើអត្តសញ្ញាណកម្មសត្វប្រភេទនេះ ៖
ការអង្កេត៖ ទំហំ ២៧ស.ម ។ មានតែមួយប្រភេទ ។ សត្វពេញវ័យ៖ ដូចគ្នានឹង Bar-backed Partridge តែមានឆ្នូតដិតខ្មៅធំជាងកាត់ភ្នែក បន្តតាមចំហៀងកចុះមកកខាងមុខ (បង្កើតជាសំរងក), ផ្នែកផ្សេងទៀតនៃកមានពណ៌ទឹកក្រូចនិងសសៃខ្មៅៗចុះមកកញ្ចឹងក, ឆ្នូតចិញ្ចើមសធំក្រាស់ជាងនៅខាងក្រោយភ្នែក (ចំហៀងកខាងមុខរៀងប្រផេះ), ភាគច្រើនមានប្រផេះនៅលើទ្រូងនិងដើមពោះ ព្រមទាំងចំហៀងខ្លួនមានពណ៌ខ្មៅនិងអង្កត់ពណ៌ស ។ សត្វជំទង់៖ មិនទាន់មានកត់ត្រា ។ សំឡេង៖ សំឡេងការពារទីតាំងគឺមានជាស៊េរីពីទាបទៅខ្ពស់ឮ ព្រូៗៗ ហើយប្ដូរទៅជារន្ថើនជាប់គ្នា និងមានសូរខ្លាំង, និងប្ដូរទៅជាសូរកម្សត់ ភ្វីៗៗ រហូតដល់ ៧០ដង (មានរយៈពេលរហូតដល់ ២៣វិ.) ជួនកាលក៏មានជា វី វូ ដែរ ។ ទីជម្រក៖ ព្រៃស្រោងបៃតងជានិច្ច, ព្រៃពាក់កណ្ដាលស្រោង, ព្រៃឫស្សី, ព្រៃដុះលើកទីពីរ ។ រយៈកម្ពស់៖ ១៤០-៦០០ម. ។ របាយ៖ ដោយតំបន់ ។ រស់នៅពីមិនសូវសម្បូណ៌រហូតដល់សាមញ្ញនៅតំបន់ព្រំប្រទល់ភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជារហូតដល់ភាគឦសាននៃកូសាំងស៊ីន ។ បន្តពូជ៖ គ្មានឯកសារ ។