Jump to content

សម្ពន្ធ

ពីWiktionary

សំ-ពន់ សំ. បា. ( ន. ) ការ​ចង​ភ្ជាប់​គ្នា, ការ​ត​ភ្ជាប់​គ្នា; ដំណើរ​ទាក់ទង​រក​គ្នា ។ ខ្មែរ​ប្រើ​សំដៅ​សេចក្ដី​ថា “ការ​ចង​ពន្ធ គឺ​ការ​ចង​មេត្រី​ជា​ដន្លង​នឹង​គ្នា ឬ​ការ​ដណ្ដឹង​កូន​ស្រី​ឲ្យ​កូន​ប្រុស” : ចង់​ធ្វើ​សម្ពន្ធ​នឹង​គ្នា ។ ញាតិ​សម្ពន្ធ ញាតិ​ពន្ធ ។

សំ-ព័ន សំ. បា. ( ន. ) (សម្ពន្ធ) ការ​ចង​ភ្ជាប់​គ្នា, ការ​ត​ភ្ជាប់​គ្នា; ដំណើរ​ទាក់ទង​រក​គ្នា : មាន​សម្ពន្ធ​នឹង​គ្នា មាន​ដំណើរ​ទាក់ទង​នឹង​គ្នា ។ ព. វ. ចំណង​បទ ឬ​ចំណង​ប្រយោគ គឺ​ការ​ចង​បទ​ក្នុង​សង្កាត់​មួយ​ៗ​ឬ​ក្នុង​ប្រយោគ​មួយ​ៗ ឲ្យ​ដឹង​ថា​បទ​ណា​ចូល​ទៅ​រក​បទ​ណា, បទ​ណា​ជា​ប្រធាន, ណា​ជា​កិរិយា, ណា​ជា​អំពើ ជាដើម; ដូច​ជា ខ្ញុំ ទៅ ធ្វើ ការ ឯ-សាលា​ស្រុក, សម្ពន្ធ​ថា : ខ្ញុំ ជា​ប្រធាន​របស់ ទៅ, ទៅ ជា​កិរិយា​របស់ ខ្ញុំ; ធ្វើ ជា​កិរិយា​ប្រាប់​បំណង​របស់ ទៅ (ទៅ​ដើម្បី​ធ្វើ); ការ ជា​អំពើ​របស់ ធ្វើ, ឯ-សាលា​ស្រុក ជា​អាយត​និបាត​ប្រាប់​ទី (ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ) ។ល។ លើក​សម្ពន្ធ លើក​បទ​មួយ​ៗ (ក្នុង​ប្រយោគ) ឲ្យ​ឃើញ​ដំណើរ​ចូល​រក​គ្នា ។ ខ្មែរ​ប្រើ​ជា កិ. ក៏​បាន : កាល​ណា​ពិនិត្យ​សេចក្ដី​ក្នុង​ប្រយោគ​មួយ​ៗ ឲ្យ​ដឹង​ថា​ត្រឹម​ត្រូវ​ឬ​ខុស​ទេ ត្រូវ​សម្ពន្ធ​មើល​សិន​ទើប​អាច​ដឹង​បាន ។ បើ​រៀង​ភ្ជាប់​ពី​ខាង​ដើម​សព្ទ​ដទៃ (ដែល​ជា​ បា. ឬ សំ.) អ. ថ. ស័ម ឬ សំ-ព័ន-ធៈ, ដូច​ជា សម្ពន្ធ​ជាតិ ជាតិ​ផ្សេង​គ្នា​រួម​រស់​ជា​ស្វាមី​ភរិយា, ស្វាមី​ភរិយា​ដែល​មាន​ជាតិ​ផ្សេង​គ្នា : ប្តី​ប្រពន្ធ​សម្ពន្ធ​ជាតិ; ឬ​អ្នក​ដែល​មាន​ជាតិ​ផ្សេង​គ្នា​ចង​គ្នា​ជា​មិត្រ : មិត្រ​សម្ពន្ធ​ជាតិ ។ សម្ពន្ធ​មិត្ត ឬ--មិត្រ មិត្រ​ដែល​ចង​សេចក្ដី​រាប់​អាន​ដោយ​បាន​ប្តេជ្ញា​ឬ​សន្យា​គ្នា​យ៉ាង​មាំមួន ។ សម្ពន្ធ​មេត្រី ការ​រាប់​អាន​គ្នា​តាម​ចំណង​ប្តេជ្ញា ឬ​សន្យា​ដ៏​មាំមួន ។ សម្ពន្ធ​ពង្ស ឬ --វង្ស វង្ស​ដែល​ភ្ជាប់​ជា​ញាតិ​នឹង​គ្នា​ត​ៗ​មក​មិន​ដាច់ ឬ​វង្ស​ដែល​ជាប់​ទង​គន្លង​ជា​ញាតិ​នឹង​គ្នា ។ល។ សម្ព័ន្ធ