សាធុ

ពីWiktionary

សំ. បា. ( គុ. ) ល្អ, ប្រពៃ; ត្រូវ, ត្រឹម​ត្រូវ; ស្រួល, ស្រួលបួល; ដែល​ឲ្យ​សម្រេច​ផល​ឬ​សម្រេច​ប្រយោជន៍; ដែល​ពិត, មែន;... ។ ន. សម្បុរ​ស, មនុស្ស​ចិត្ត​ល្អ, មនុស្ស​ចិត្ត​បុណ្យ, អ្នក​ប្រាជ្ញ ។ និ. សព្ទ​ប្រាប់​សេចក្ដី​ថា “ល្អ !; ល្អ​ហើយ !; ស្រួល​ហើយ !; ត្រូវ​ហើយ !; មែន !; មែន​ហើយ !; អរ​ហើយ !;...” ជា​ពាក្យ​សម្រាប់​ប្រើ​ក្នុង​ការ​ទទួល​អនុមោទនា, ទទួល​អំណរ, ទទួល​ព្រម​ផង​ជាដើម : បើ​អស់​លោក-អ្នក​យល់​ព្រម​ សូម​ឲ្យ​សទ្ទ​សញ្ញា​ថា សាធុ បី​ដង​ឲ្យ​ព្រម​ៗ​គ្នា​មក ! ។ល។ សាធុ​កម្ម អំពើ​ល្អ, បុណ្យ, កុសល ។ សាធុ​ការ ការ​បញ្ចេញ​វាចា​ថា សាធុ ! : ឲ្យ​សាធុ​ការ ឬ ឲ្យ​សព្ទ​សាធុ​ការ ។ ឈ្មោះ​ដំណើរ​ភ្លេង​ពិណពាទ្យ​មួយ​បទ : ភ្លេង​សាធុ​ការ ។ សាធុ​ការ​ពរ សាធុ​ការ​និង​ពរ ឬ​ពាក្យ​ពរ​ដែល​លាយ​ដោយ​សម្ដី​ថា សាធុ ! ផង : ឲ្យ​សាធុ​ការ​ពរ, ទទួល​សាធុ​ការ​ពរ ។ សាធុ​ការ​សព្ទ សូរ​សព្ទ​សាធុ​ការ ។ សាធុ​ការី អ្នក​បញ្ចេញ​វាចា​ថា សាធុ! ឬ​អ្នក​ដែល​ច្រើន​ប្រើ​សម្ដី​ថា សាធុ ! (បើ​ស្ត្រី​ជា សាធុ​ការិនី) ។ សាធុ​កីឡា ឬ --ក្រីឌា ការ​លេង​សាធុ, ល្បែង​សាធុ, ការ​រីករាយ​សប្បាយ​ដោយ​បញ្ចេញ​វាចា​ថា សាធុ! គឺ​ការ​បញ្ចេញ​វាចា​ថា សាធុ! ព្រម​ៗ​គ្នា​ឮ​ខ្លាំង​ៗ​រឿយ​ៗ​ក្នុង​វេលា​កំពុង​ដើរ​ហែ​ព្រះ​ពុទ្ធ​រូប ឬ​ដើរ​ប្រទក្សិណ​ឧបោសថាគារ​ជាដើម ដែល​មាន​មនុស្ស​ម្នាក់​ស្រែក​ថា អនុមោទនា​លោក​អឺយ ! (អ្ហឺយ) --អ្នក​ទាំងអស់​ទទួល​ព្រម​គ្នា​ថា សាធុ! ឬ ទទួល​បី​ដង​ថា សាធុ ! សាធុ ! សាធុ ! ព្រម​ៗ​គ្នា​ឮ​ខ្លាំង​ៗ ។ សាធុ​ក្រឹត (សំ. សាធុក្ឫត) ដែល​បាន​ធ្វើ​ឬ​ផ្ទៀងផ្ទាត់​ត្រឹម​ត្រូវ​ហើយ : ការ​សាធុ​ក្រឹត, សៀវភៅ​សាធុ​ក្រឹត ។ សាធុ​ក្រឹត្យ (សំ. សាធុក្ឫត្យ) ក្រឹត្យ​ត្រឹមត្រូវ ។ សាធុ​គត (--គត់) ដែល​ឋិត​នៅ​ក្នុង​អំពើ​ល្អ; អ្នក​ត្រឹមត្រូវ (បើ​ស្ត្រី​ជា សាធុ​គតា) ។ សាធុ​ជន ជន​អ្នក​ត្រឹមត្រូវ, មនុស្ស​អ្នក​កាន់​អំពើ​ល្អ ។ សាធុ​ជាត ល្អ; ដែល​ត្រឹមត្រូវ, ដែល​សម្រេច​ត្រឹមត្រូវ​ហើយ ។ សាធុ​បថ ឬ សាធុ​បទវី (--បត់ ឬ--បៈទៈវី) ផ្លូវ​នៃ​អំពើ​ល្អ, ផ្លូវ​ត្រឹមត្រូវ ។ សាធុ​ផល ផល​ល្អ ។ សាធុ​ពាហនៈ ឬ--វាហនៈ ពាហនៈ​ដែល​បង្ហាត់​បាន​បទ​ហើយ ។ សាធុ​ព្រឹត្តិ (--ព្រឹត; សំ. សាធុវ្ឫត្តិ) ការ​ប្រព្រឹត្ត​ត្រឹមត្រូវ, មារយាទ​ល្អ ។ សាធុ​ភាព ភាព​ល្អ; ដំណើរ​មាន​ចិត្ត​ល្អ ។ សាធុ​រូប ដែល​មាន​សភាព​ល្អ; ដែល​ច្បាស់លាស់; សភាព​ត្រឹមត្រូវ ។ សាធុ​វាចា ឬ--វាទ សម្ដី​ពីរោះ, សម្ដី​ត្រឹមត្រូវ; សាធុ​ការ ។ សាធុ​វាទី (បើ​ស្ត្រី​ជា សាធុ​វាទិនី) អ្នក​ពោល​ពាក្យ​ពីរោះ, ត្រឹមត្រូវ; សាធុ​ការី ឬ សាធុ​ការិនី ។ សាធុ​សព្ទ សូរ​សព្ទ​ថា សាធុ ! សូរ​ស្រែក​ឲ្យ​ពរ ។ សាធុ​សមាចារ (--សៈម៉ាចា) ឬ សាធ្វាចារ (សំ. បា. < សាធុ + អាចារ “មារយាទ”) មារយាទ​ល្អ; ដែល​មាន​មារយាទ​ល្អ; អ្នក​មាន​មារយាទ​ត្រឹមត្រូវ ។ សាធុ​សម្មត (--ស័ម-ម៉ត់) ឬ សាធុ​សន្មត (--សន់-ន៉ៈម៉ត់) ដែល​មាន​សេចក្ដី​យល់​ព្រម​អំពី​សប្បុរស ឬ​អំពី​អ្នក​ប្រាជ្ញ, ដែល​អ្នក​កាន់​ត្រឹមត្រូវ​យល់​ព្រម​ផង​ហើយ : សេចក្ដី​នេះ​ជា​សាធុ​សម្មត ។ល។