Jump to content

ឧដ្ឋាន

ពីWiktionary

អ៊ុត-ឋាន ឬ អ៊ុត-ឋាន៉ៈ បា.; សំ. ( ន. ) (ឧដ្ឋាន; ឧត្ថាន ឬ ឧត្សាន) ការ​ក្រោក; ការ​ក្រោក​ពី​ដេក; សេចក្ដី​ព្យាយាម​ក្លៀវក្លា, សេចក្ដី​ខំ​ប្រឹង​ពេញ​កម្លាំង​សេចក្ដី​ក្រវើនក្រតើន​ធ្វើ​ការ​ដោយ​មិន​ខ្ជិល​ច្រអូស : មនុស្ស​មាន​ឧដ្ឋានៈ តែង​ចួប​ប្រទះ​ប្រយោជន៍​ជា​ដរាប​ពុំ​ដែល​ខាន ។ ព. សុ. អ្នក​មាន​ឧដ្ឋាន តែង​បាន​ទ្រព្យ​ធន ។ (ព. កា.) : ឧដ្ឋាន​គឺ​ព្យាយាម មិន​ទីមទាម​ដោយ​ក្តី​ខ្ជិល មិន​ក្រាញ​ឲ្យ​រេចរិល អាច​រំកិល​បង្វិល​ការ ។ ជា​គុណ​ធម៌​ថ្លៃ អ្នក​ឈ្លាសវៃ​មាន​វិចារណ៍ ពុំ​ដែល​មាន​ថ្លោះ​ការ ព្រោះ​ដោយសារ​មាន​ឧដ្ឋាន ។ អ. ថ. អ៊ុត-ឋាន៉ៈ, ដូច​ជា ឧដ្ឋាន​កាល ឬ--វេលា កាល​ឬ​វេលា​ដែល​ត្រូវ​ក្រោក ។ ឧដ្ឋាន​ភាព ភាវៈ​នៃ​ឧដ្ឋានៈ ។ ឧដ្ឋាន​វន្ត (--វ័ន) អ្នក​ដែល​មាន​ឧដ្ឋានៈ (បើ​ស្ត្រី​ជា ឧដ្ឋាន​វន្តី ឬ--វតី) ។ ឧដ្ឋាន​សញ្ញា ការ​កំណត់​វេលា​ដែល​ត្រូវ​ភ្ញាក់​ឬ​ត្រូវ​ក្រោក​ពី​ដេក : គួរ​ធ្វើ​ឧដ្ឋាន​សញ្ញា​រាល់​ពេល​ដែល​រៀប​ដេក ។ ឧដ្ឋាន​សម្បទា ការ​បរិបូណ៌​ដោយ​សេចក្ដី​ខំ​ប្រឹង​ពេញ​កម្លាំង : ឧដ្ឋាន​សម្បទា​ជា​ជំនួយ​ជួយ​ឲ្យ​ភ័ព្វ​ព្រេង​សំណាង​ចេញ​មុខ​ឲ្យ​ផល (ម. ព. សម្បទា ផង) ។ ឧដ្ឋាន​សម័យ សម័យ​ដែល​ត្រូវ​ក្រោក; សម័យ​ដែល​ត្រូវ​ខំ​ប្រឹងប្រែង​ធ្វើ​​កិច្ច​ការ​ដោយ​ពេញ​កម្លាំង (ព. កា.) : ប្រទះ​ឧដ្ឋាន​សម័យ ត្រូវ​ប្រឹង​កែខៃ​ឲ្យ​ទាន់​គេ កុំ​នៅ​ទម្រន់​ដោយ​ធ្វេសទ្វេ គេ​ភ្ញាក់​ពី​ដេក​យើង​ត្រូវ​ភ្ញាក់ ។ គេ​ផ្តើម​កិច្ច​ការ​យើង​ត្រូវ​ផ្តើម កុំ​អើតអើម​ត្រាតែ​ខ្លួន​ធ្លាក់ ព្រយុង​ចំហុង​ផុង​ខូច​ល័ក្ខណ៍ រអាក់រអួល​ដួល​សន្លប់ ។ល។ ឧដ្ឋានៈ