ឧភយ

ពីWiktionary

[ អ៊ុភៈ-យៈ ] ( សំ. / បា. ) ( សំខ្យា ឬ គុ. ) ទាំង​ពីរ, ទាំង​គូ ។ ព. កា. ប្រើ​ជា ឧភយៈ, ឧភ័យ, ឧភយា, ឧភយោ, ឧភយំ (--យ័ង) ក៏​បាន, ដូច​កាព្យ​ជា​គំរូ​ថា : ខ្ញុំ​ឃើញ​យាយ​តា ទាំង​ឧភយា បណ្តើរ​គ្នា​ទៅ តា​ដោយ​ឈើ​ច្រត់ យាយ​ទូល​ផ្លែ​ព្នៅ គាត់​ប្រាប់​ថា​ទៅ ធ្វើ​បុណ្យ​ឆ្លង​ថ្នល់ ។ ខ្ញុំ​ឮ​ថា​គាត់ សំដៅ​ទៅ​វត្ត ឥឡូវ​បាន​ដល់ ទៅ​វត្ត​ស្រេច​ហើយ កំពុង​ខ្វាយខ្វល់ ធ្វើ​បុណ្យ​ឆ្លង​ថ្នល់ ដូច​ថា​ហើយ​តើ ។ ឬ​មួយ​បែប​ថា : រាជ​បុត្រា ទាំង​ឧភយា នាំ​គ្នា​ចេញ​ទៅ រក​រៀន​វិជ្ជា នា​ប្រទេស​ក្រៅ ព្រះ​ទ័យ​សំដៅ វិជ្ជា​ពាណិជ្យ ឧភយ​ជន ជន​ទាំង​ពីរ​នាក់ ។

  1. ឧភយត្ថេនកៈ : អ្នក​លួច​ទាំង​ពីរ​បែប គឺ​លប​លួច​កោរ​សក់​កោរ​ពុក​មាត់ ពុក​ចង្កា​ហើយ​ស្លៀក​ដណ្តប់​កាសាវ​ព័ស្រ្ត​ខ្លួន​ឯង​ធ្វើ​ខ្លួន​ជា​សាមណេរ​ផង ថែម​ទាំង​ក្លែង​ធ្វើ​ជា​ភិក្ខុ​ទៀត​ផង, បុគ្គល​បែប​នេះ​ជា​ថេយ្យសំវាសកៈ ហើយ​ពុំ​អាច​បួស​ក្នុង​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​បាន​ឡើយ (ព. វិ. ពុ. ។ មើល​ពាក្យ​ ថេយ្យសំវាស និង ថេយ្យសំវាសកៈ ទៀត​ផង) ។
  2. ឧភយទ្យុស : ថ្ងៃ​ទាំង​ពីរ​អម​ថ្ងៃ​នេះ គឺ​ថ្ងៃ​ម្សិលមិញ​និង​ថ្ងៃ​ស្អែក ។
  3. ឧភយ​ពង្ស ឬ --វង្ស : វង្ស​ទាំង​ពីរ ។
  4. ឧភយ​ពាក្យ ឬ --វាក្យ : ពាក្យ​ទាំង​ពីរ គឺ​ពាក្យ​របស់​ជាតិ​ដទៃ​និង​ពាក្យ​របស់​ជាតិ​ខ្លួន: សៀវភៅ​ឧភយ​ពាក្យ (ហៅ ឧភយ​ភាសា ក៏​បាន) ។
  5. ឧភយ​ពាក្យ​បរិវត្តន៍ ឬ--វាក្យ​បរិវត្តន៍ (--ក្យៈប៉រ៉ិវ័ត) : ការ​ប្រែ​ពី​ភាសា​មួយ​ទៅ​ជា​ឬ​មក​ជា​ភាសា​មួយ (ហៅ​ត្រឹមតែ វាក្យ​បរិវត្តន៍ ក៏​បាន) ។ល។