Jump to content

វិជ្ជា

ពីWiktionary

ខ្មែរ

ការបញ្ចេញសំលេង

អក្ខរាវិរុទ្ធ និងសទ្ទតា វិជ្ជា
ឡាតាំងយានកម្ម vɨcciə
IPA (បមាណីយ) គន្លឹះ /β̞ɨcciə/


នាម

វិជ្ជា

  1. សេចក្ដី​ដឹង​ច្បាស់; ការ​ចេះ​ដឹង, ចំណេះ; វេទមន្ត, មន្ត​អាគម: វិជ្ជា​លេ ខ; វិជ្ជា​ពេទ្យ ។ (ព. កា.) : អ្នក​រៀន​ទាំងឡាយ ប្រយ័ត្ន​រាយមាយ ព្រោះ​ក្តី​សល់វ៉ល់ ត្រូវ​ខាំ​មាត់​រៀន ចំណេះ​សាកល ឲ្យ​ត្រាតែ​ដល់​ ត្រើយត្រាណ​វិទ្យា ។
  1. វិទ្យា​ជា​ទ្រព្យ : ប្រើ​បាន​គ្រប់​សព្វ លើស​ទ្រព្យ​នានា អ្នក​មាន​ទ្រព្យ​ស្រាប់ អាប់​ឥត​វិជ្ជា មិត្រ​ភ័ក្តិ​ផង​គ្នា គេ​ច្រើន​មើល​ងាយ ។ល។
  2. វិជ្ជា​ករ ឬ វិទ្យា-- : អ្នក​បង្កើត​វិជ្ជា; អ្នក​ចេះ ។
  3. វិជ្ជា​កាម ឬ វិទ្យា-- : អ្នក​ប្រាថ្នា​ចំណេះ; អ្នក​ដែល​កំពុង​រៀន​ឲ្យ​ចេះ​ត​ទៅ​ទៀត ។
  4. វិជ្ជា​ការ ឬ វិទ្យា-- : ដូច​គ្នា​នឹង វិជ្ជា​ករ ឬ វិទ្យា​ករ ។ តែ​ខ្មែរ​ច្រើន​ប្រើ​សំដៅ​សេចក្ដី​ថា “មន្ត, មន្ត​អាគម” : ចេះ​វិជ្ជា​ការ, មន្ត​វិជ្ជា​ការ ។
  5. វិជ្ជា​កូដ ឬ វិទ្យា-- : កំពូល​វិជ្ជា, ចំណេះ​ថ្នាក់​ខ្ពស់​បំផុត ។
  6. វិជ្ជា​កោដ្ឋ (បា. វិជ្ជា + កោដ្ឋ “ជង្រុក; ឃ្លាំង”; សំ. វិទ្យា + កោឞ្ឋ) : ឃ្លាំង​ចំណេះ (មន្ទីរ​ដាក់​គម្ពីរ, សាស្រ្តា, ក្បួន, ច្បាប់) ។
  7. វិជ្ជា​គវេសី ឬ វិទ្យា​គវេសិន (--គៈ--; បា. ឬ សំ. វិទ្យា + គវេឝិន៑) : អ្នក​ស្វែង​ចំណេះ​ (បើស្រ្តី​ជា --គវេសិនី) ។
  8. វិជ្ជា​គរុ ឬ វិទ្យា​គុរុ : គ្រូ​បង្រៀន​វិជ្ជា ។
  9. វិជ្ជាគារ ឬ វិទ្យាគារ (<វិជ្ជា ឬ វិទ្យា + អគារ “ផ្ទះ, រោង”) : រោង​រៀន​ឬ​សាលា​រៀន (វេវ. វិជ្ជា​មន្ទីរ, វិទ្យាល័យ, វិទ្យា​សទ្ម័ន, វិជ្ជា​សាលា) ។
  10. វិទ្យា​ច័ណ (សំ. --ចណ) : ដែល​មាន​ល្បី​ឈ្មោះ​ខាង​ការ​ចេះ​ដឹង ។
  11. វិជ្ជាជីវ: (វិជ្ជា + អាជីវ) : មុខ​តំណែង, មុខ​ការ​របរ​សម្រាប់​ចិញ្ចឹម​ជីវិត : វិជ្ជាជីវៈ​របស់​អ្នក​រាជការ, ប្រកប​វិជ្ជាជីវៈ​ខាង​កសិកម្ម ។
  12. វិជ្ជា​ឋាន ឬ វិទ្យា​ស្ថាន : ទី​តាំង​នៃ​វិជ្ជា, គ្រឹះ​ស្ថាន​ជា​ទី​ស្រាវជ្រាវ​រិះរក​ខាង​វិទ្យា​សាស្រ្ត ឬ​ជា​ទី​សម្រាប់​សិក្សា​រៀន​សូត្រ​នូវ​ចំណេះ​វិជ្ជា​ផ្សេង​ៗ ។
  13. វិជ្ជា​ទាន ឬ វិទ្យា-- : ការ​ឲ្យ​ចំណេះ, ការ​បង្រៀន​វិជ្ជា ។
  14. វិជ្ជា​ទាយក ឬ វិទ្យា-- : (--យក់) អ្នក​ឲ្យ​ចំណេះ, អ្នក​បង្រៀន​វិជ្ជា (បើ​ស្រ្តី​ជា --ទាយិកា) ។
  15. វិជ្ជា​ធន ឬ វិទ្យា-- (--ធន់) : វិជ្ជា​ដែល​ទុក​ជា​ទ្រព្យ ។
  16. វិជ្ជា​ធនី ឬ វិទ្យា​ធនិន (--ធៈ--) : អ្នក​មាន​វិជ្ជា​ជា​ទ្រព្យ ។
  17. វិជ្ជាធរ ឬ វិទ្យាធរ : (ដូច​គ្នា​នឹង ពិទ្យា​ធរ ដែរ) ។
  18. វិជ្ជា​ធរី ឬ វិទ្យា-- : (--ធៈ--) ស្រ្តី​អ្នក​មាន​វិជ្ជា; ទេវតា​អ្នក​ប្រសិទ្ធី​វិជ្ជា ។
  19. វិជ្ជា​ផល ឬ វិទ្យា-- : (--ផល់) ផល​ប្រយោជន៍​ដែល​បាន​អំពី​វិជ្ជា ។
  20. វិជ្ជា​ពល ឬ វិទ្យា-- : (--ពល់) កម្លាំង​របស់​វិជ្ជា។
  21. វិជ្ជា​ភូមិ ឬ វិទ្យា-- : (--ភូម) ថ្នាក់​វិជ្ជា ។
  22. វិជ្ជា​មទៈ, --ម័ទ ឬ​វិទ្យា​មទៈ, --ម័ទ (--មៈទៈ, --ម៉ាត់; បា. វិជ្ជា, សំ. វិទ្យា + មទ “ដែល​ស្រវឹង; សេចក្ដី​ស្រវឹង”) : ដែល​ស្រវឹង​ចំណេះ, ដែល​ក្អេងក្អាង, ឆ្មើងឆ្មៃ ព្រោះ​អាង​ចំណេះ : មនុស្ស​វិជ្ជា​ម័ទ ។ សេចក្ដី​ប្រកាន់​មានះ​ថា​ខ្លួន​មាន​ចំណេះ ។ (ព. កា. ប្រើ​ជា វិជ្ជា​មទោ, វិជ្ជា​មទា ក៏​បាន) ។
  23. វិជ្ជា​មន្ទីរ ឬ វិទ្យា-- : រោង​រៀន (ម. ព. មន្ទីរ ផង) ។
  24. វិជ្ជា​ម័យ ឬ វិទ្យា-- : ដែល​សម្រេច​អំពី​វិជ្ជា ។
  25. វិជ្ជា​លាភ ឬ វិទ្យា-- : ការ​បាន​វិជ្ជា, ការ​សម្រេច​ចំណេះ ។
  26. វិជ្ជាល័យ ឬ វិទ្យា-- : (បា. វិជ្ជា, សំ. វិទ្យា + អាលយ “ផ្ទះ, លំនៅ; កន្លែង”) ឬ វិទ្យា​សទ្ម័ន, វិជ្ជា​សាលា ឬ វិទ្យា-- សាលា​រៀន, រោង​រៀន (វេវ. វិទ្យាគារ, វិទ្យា​មន្ទីរ) ។
  27. វិទ្យាសាស្រ្ត (--សាស; សំ. វិទ្យា + ឝាស្រ្ត) : គម្ពីរ​ប្រាប់​វិជ្ជា​ផ្សេង​ៗ ។ វិជ្ជា​មួយ​ប្រភេទ ដែល​គេ​រក​ឃើញ​ដោយ​ការ​លៃ​ផ្សំ មាន​ការ​ផ្សំ​ធាតុ​ជាដើម ។ វិទ្យា​ស្ថាន (ដូច​គ្នា​នឹង វិជ្ជា​ឋាន ដែរ) ។
  28. វិជ្ជា​ហីន​ភាព ឬ វិទ្យា-- : ការ​ខ្សត់​វិជ្ជា; ដំណើរ​ឥត​វិជ្ជា ។ល។ ពាក្យ វិជ្ជា និង វិទ្យា ដែល​ផ្សំ​ជា​មួយ​នឹង​សព្ទ​ដទៃ​ជា​សមាស​នាម​ទាំង​ប៉ុន្មាន​នេះ កវី​ងាយ​នឹង​ជ្រើសរើស​តែង​កាព្យ​បាន​តាម​ត្រូវ​ការ, ដូច​ជា​កាព្យ​ថា : អ្នក​វិជ្ជា​ម័ទ ច្រើន​តែ​វិបត្តិ ដោយ​ក្តី​មើល​ងាយ អ្នក​ចេះ​ផង​គ្នា ថា​ជន​សម្ទាយ​ ព្រោះ​ក្តី​មាក់ងាយ គេ​ស្អប់​ជុំ​ខ្លួន ។

វិទ្យា