សតិ

ពីWiktionary

សៈតិ បា.; សំ. (memory, mind, spirit, sati) ( ន. ) (ស្ម្ឫតិ) ស្មារតី គឺ​សេចក្ដី​នឹក​ឃើញ, ការ​រឭក​បាន, ការ​រឭក​ឃើញ​មិន​ភ្លេច, ការ​ចាំ​បាន, ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​មិន​ឲ្យ​ភ្លេច; ដំណើរ​ស្វាង​រុងរឿង​គំនិត : មាន​សតិ, ភ្លាត់​សតិ, ដាស់​សតិ ។

  1. សតិ​ចេតសិក : សតិ​ដែល​រាប់​ជា​ចេតសិក​មួយ​ក្នុង​ចេតសិក ៥២ (ព. អ.) ។
  2. សតិ​ជា​គរិយៈ (--គៈ--) : ដំណើរ​ភ្ញាក់​ស្មារតី ។
  3. សតិ​ជា​គរិយានុយោគ (បា. < សតិ + ជាគិរិយ “ការ​ភ្ញាក់” + អនុយោគ “ការ​ប្រកប​រឿយ​ៗ, ការ​ប្រុង​ជា​ដរាប”) ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ឲ្យ​ភ្ញាក់​រឭក​នឹក​ឃើញ​ជានិច្ច ។
  4. សតិបដ្ឋាន (--បុ័ត-ឋាន) ការ​តាំង​សតិ; ឈ្មោះ​ធម៌​សម្រាប់​តាំង​ស្មារតី​នឹក, មាន ៤ យ៉ាង​គឺ ការ​តាំង​ស្មារតី​នឹក​ដល់​កាយ, ដល់​វេទនា, ដល់​ចិត្ត, ដល់​ធម៌ ... ឲ្យ​ឃើញ​ច្បាស់​តាម​ពិត (ព. ពុ.) ។
  5. សតិ​មន្ត (--ម៉ន់) : មាន​ស្មារតី, អ្នក​មិន​ភ្លេច​ស្មារតី (បើ​ស្ត្រី​ជា សតិ​មន្តី ឬ សតិ​មតី) ។ សតិ​វិន័យ ការ​ណែនាំ​ពន្យល់ ឲ្យ​ស្គាល់​ខុស​ត្រូវ​តាម​លក្ខណៈ​ច្បាប់ ។
  6. សតិ​វិប្បវាស (--វិប-ប៉ៈវ៉ាស) : ការ​ភ្លាត់​ឃ្លាត​ចាក​ស្មារតី ។
  7. សតិ​សម្បជញ្ញៈ (សៈតិ-ស័ម-ប៉ៈជ័យ-ញៈ) : ស្មារតី​និង​សេចក្ដី​ដឹង​ខ្លួន : មាន​សតិ​សម្បជញ្ញៈ
  8. សតិ​សម្មោសា (--ស័ម-ម៉ោ--) : សេចក្ដី​វង្វេង​ស្មារតី ។
  9. សតិ​អវិប្បវាសសត្យាវិប្បវាស (--វិប-ប៉ៈវ៉ាស) : ការ​មិន​ភ្លាត់​ឃ្លាត​ចាក​ស្មារតី ។ល។

ពាក្យទាក់ទង[កែប្រែ]

  1. សតិការ
  2. សតិបដ្ឋានត